Waarom recepten met gekookte tomaat super gezond zijn

Een gekookte tomaat is supergezond. Recentelijk stond er een interview met een chef-kok in de Telegraaf. De chef, ook een gewone jongen zonder één enkel diploma op zak, houdt hierin een pleidooi voor ‘normaal’ eten. Ik ben het daar roerend mee eens. Ik ben weliswaar geen chef-kok maar wel een fijnproever en weet uit ervaring dat ’normaal eten’ begint bij goede spullen. Zo krijg je alleen met goede tomaten een superieure tomatensaus.

Maaltijden met tomaat
Een goede tomaat is niet alleen superlekker, maar ook heel gezond. Daar kwam ik achter toen een naast familielid kanker kreeg. De oncoloog vertelde hem dat mensen meer rode groenten zouden moeten eten. Ik ging me daar toen eens in verdiepen. Wat bleek? Tomaten danken hun rode kleur aan het natuurlijk pigment lycopeen, dat vooral tijdens het rijpingsproces wordt gevormd. Hoe roder tomaten, des te meer lycopeen bevatten ze. Kortom: veel meer vegetarisch eten (of recepten met veel groente).

Tomaten goed voor je gezondheid
Het is aangetoond dat lycopeen bescherming biedt tegen kanker. Voor het sterkste resultaat zijn gekookte tomaten (bv verwerkt in tomaten saus) zelfs nog gezonder dan rauwe tomaten: door te koken komt er nog meer lycopeen vrij. De bewijzen zijn het sterkst bij prostaatkanker. Uit een onderzoek onder 48.000 mannen bleek dat degenen die tien of meer porties tomatensaus per week aten na vijf jaar 66% minder risico op prostaatkanker hadden gelopen dan degenen die minder dan 1,5 porties tomatensaus per week aten.

Naast de beschermende werking van lycopeen is ook een therapeutische werking vastgesteld. Mannen met prostaatkanker kregen drie weken voordat de prostaatklier geheel of gedeeltelijk zou worden verwijderd tomatenlycopeen toegediend. Na analyse van het klierweefsel bleek dat de lycopeengebruikers kleinere tumoren hadden. Bij 73 % van de gebruikers is geen kankerweefsel buiten de prostaat aangetroffen. Van de niet-lycopeen gebruikers had slechts 18 % geen kankerweefsel buiten de prostaat. Het PSA (prostate specific antigen) in het lichaam bepaalt de kans op uitzaaiingen; een hoog gehalte verhoogt de kans. Lycopeen verlaagt het PSA gehalte aanzienlijk.

Italiaanse recepten
Uit een studie onder 725 mannen van middelbare leeftijd bleek bovendien dat de mensen met een laag gehalte lycopeen 330 % maal meer risico liepen op een hartaanval of beroerte dan mensen met een hoger lycopeengehalte in hun bloed. Onderzoekers stellen dat lycopeen zelfs effectiever kan zijn dan statines (cholesterolsyntheseremmers) om het cholesterolgehalte te verlagen. In de Italiaanse keuken worden de lekkerste basisgerechten gemaakt met vaak niet meer dan vijf ingrediënten. Dat vinden ze heel normaal. Lekker eten hoeft namelijk niet ingewikkeld te zijn. Net als de Nederlandse chef-kok Jaspers houden zij het graag simpel.